Kontentke ótiw

IOS 9

Wikipedia — erkin enciklopediya
iOS 9
iOS operaciyalıq sistemasınıń versiyası
Islep shıǵarıwshı Apple Inc.
Dereklik modeli Jabıq, ashıq kodlı komponentler menen
Dáslepki shıǵarılıwı 16-sentyabr, 2015
Sońǵı versiyası 9.3.6 (13G37) / 22-iyul, 2019
Jańalaw usılı Programmalıq támiynat jańalawı
Paket basqarıwshısı App Store
Platformalar iPhone, iPod Touch, iPad
Yadro túri Gibrid (XNU)
Licenziya Ashıq kodlı komponentlerdi esapqa almaǵanda menshikli EULA
Aldıńǵısı iOS 8
Keyingisi iOS 10
Rásmiy veb-saytı iOS 9 – Apple (arxivlengen)
Uranı Eń rawajlanǵan mobil tájiriybe. Endi jáne de kóbirek.
Qollaw statusı Eskirgen, qollanılmaydı

iOS 9 – bul Apple Inc. tárepinen islep shıǵılǵan iOS mobil operaciyalıq sistemasınıń toǵızınshı úlken relizi, iOS 8 diń miyrasxorı bolıp tabıladı. Ol 2015-jıl 8-iyunda kompaniyanıń Dúnyajúzlik baǵdarlamashılar konferenciyasında járiyalandı hám 2015-jıl 16-sentyabrde shıǵarıldı. Onıń ornın 2016-jıl 13-sentyabrde iOS 10 bastı[1].

iOS 9 ornatılǵan qosımshalarǵa kóp funkciyalıq jańalanıwlardı óz ishine aldı. Eń áhmiyetlisi, Notes qosımshası hár qıylı qurallar menen eskizler súwretlew, súwret qoyıw, veb-sayt siltemeleri hám kartadaǵı orınlar ushın kórnekli vizuallıq kórinis hám de jetilistirilgen dizimlerdi formatlaw imkaniyatlarına iye boldı; pútkilley jańa Apple News qosımshası hár túrli dereklerden maqalalardı biriktiredi; hám Apple Maps jámiyetlik transporttı qollap-quwatlaw funkciyasın aldı, biraq, iske túsirilgen waqıtta bul funkciya sheklengen sandaǵı orınlarda ámel etti. Úlken jańa sistemalıq jańalanıwlar proaktivlilikti óz ishine aladı, onda Siri hám jetilistirilgen izlew birlestirilip, operaciyalıq sistemanı informaciyaǵa (mısalı, waqıt hám orın sıyaqlı) kontekstlik jaqtan kóbirek xabardar etedi hám paydalanıwshıǵa informaciyanı aldın-ala usına aladı. Izlew ushın proaktiv intellekt hawa-rayı, sport, jańalıqlar hám basqalardı qamtıǵan tez nátiyjelerdi vidjet sıyaqlı formatta kórsete aladı. iOS 9 sonday-aq iPad ushın kóp wazıypalılıqtıń bir neshe túrin qostı. iOS 9.3 versiyasında Apple Night Shift (Túńgi rejim) rejimin qostı, bul qurılma displeyiniń reńin jıllıraq, «kók jaqtılıq» azıraq bolǵan túske ózgertip, paydalanıwshılardıń kóz densawlıǵına unamsız tásirlerdi azaytıwǵa járdem beredi. Qosımsha, iOS 9 iPhone 6s telefonlarındaǵı sensorlı displey texnologiyasına tiykarlanǵan Quick Actions (Tez háreketler) hám Peek and Pop sıyaqlı jańa paydalanıwshı tájiriybesi funkciyaların alıp keldi. Quick Actions - bul tiykarǵı ekrandaǵı qosımsha belgilerindegi qısqa jollar. Paydalanıwshılar aldın-ala kórilgen kontentti tolıq kóriniske kirgizbesten («Pop») aldın, aǵımdaǵı ekrannan shıqpastan kontentti aldın-ala kóre aladı («Peek»).

iOS 9 unamlı bahalandı. Sınshılar belsendilikti hám Siri di Xabarlandırıw Orayın barlıq informaciya ushın oraylıq orınǵa aylandırǵanı ushın, sonday-aq keleshektegi jańalanıwlardıń funkcionallıqtı jaqsılaw potencialı ushın maqtadı. iPad ushın jańa kóp wazıypalılıq funkciyaları, sonday-aq Notes qosımshasındaǵı súwret salıw hám foto qoyıw funkciyaları da maqtawǵa ılayıq boldı. Biraq, Apple News qosımshası jaqsı kórinisli maqalalardıń azlıǵı ushın, al Apple Maps bolsa jámiyetlik transporttı qollap-quwatlawdıń sheklengen geografiyalıq qoljetimliligi ushın sınǵa alındı.

Shıǵarılǵannan keyin bes kún ótkennen soń, Apple iOS 9 «belsendi» iOS qurılmalarınıń 50% ten aslamına ornatılǵanın járiyaladı, bunı Apple «jańa operaciyalıq sistema ushın eń tez qabıllaw dárejesi» dep sıpatladı.

iOS 9 klassikalıq «slayder» háreketin qollanatuǵın iOS tıń sońǵı versiyası bolıp tabıladı. iOS 10 shıǵıwı menen Apple «Búgin» (Today view) kórinisin engizdi, oǵan bloklanǵan ekranda ońǵa ısırıw arqalı kiriw múmkin boldı. Apple iOS 10 da «ısırıp ashıw» funkciyasın alıp tasladı, sebebi paydalanıwshılar telefondı ekrandı ısırıw arqalı ashpaqshı bolǵanda, telefondı ashıwdıń ornına, bul olardı jańa «Búgin» kórinisine alıp baratuǵın bolǵanlıqtan aljasıwlarǵa alıp keletuǵın edi[2]. iOS 9 - bul iPhone 4s, iPad 2 hám iPad (3-áwlad) sıyaqlı 30 kontaktlı dok-konnektorı bar qurılmalar menen úylesimli iOS tıń sońǵı versiyası. Bul sonday-aq iPad Mini (1-áwlad) hám sońǵı 32-bitlik iPod Touch, yaǵnıy iPod Touch (5-áwlad)tı qollap-quwatlaytuǵın iOS tıń sońǵı versiyası. iOS 9 dıń miyrasxorı, iOS 10, A5 yamasa A5X chipleri bar qurılmalardı qollap-quwatlawdı toqtatadı.

Sholıw

Fayl:IOS 9.3 iPad Pro.png
iOS 9.3 tiń 9,7 dyuymlik iPad Pro (1-áwlad) tiykarǵı ekranı

iOS 9 2015-jıl 8-iyunda Apple kompaniyasınıń Dúnyajúzlik baǵdarlamashılar konferenciyasında usınıldı, birinshi beta-versiyası tiykarǵı bayanattan keyin dizimnen ótken baǵdarlamashılar ushın qoljetimli etildi, al jámiyetlik beta-versiyası iyul ayında usınıldı[3][4][5].

Bul keń jámiyetshiliktiń iOS tıń jańa versiyaların rásmiy shıǵarılıwınan aldın sınap kóriw imkaniyatına iye bolǵan birinshi jaǵday edi. Apple kompaniyasınıń Internet Programmalıq Támiynatı hám Xızmetleri boyınsha aǵa vice-prezidenti Eddi Kyudiń Fast Company ge aytıwınsha, jámiyetlik beta-baǵdarlaması «Kartalar sebepli» baslanǵan, bul kompaniyanıń dáslepki kúnlerinde áhmiyetli mashqalalarǵa ushıraǵan Apple Maps qosımshasınıń iske qosılıwına baylanıslı edi[6][7].

iOS 9 rásmiy túrde 2015-jıl 16-sentyabrde shıǵarıldı[8][9].

Sistema ózgeshelikleri

3D Touch

iPhone 6s hám iPhone 6s Plus telefonlarında iOS 9 ǵa 3D Touch dep atalatuǵın sensorlı displey imkaniyatı kirgizilgen. Ol ayırım Apple MacBook kompyuterleriniń trekpadında ushırasatuǵın Force Touch qa uqsaydı. 3D Touch imkaniyatın qollap-quwatlaytuǵın qosımshalarǵa Tez háreketler hám qısqa jollar qosılǵan bolıp, olar qosımsha belgishesine biraz qattıraq basıw arqalı iske túsedi. Ol sonday-aq Peek hám Pop dep atalatuǵın háreketlerdi usınadı, bul paydalanıwshılarǵa qalqıp turıwshı aynada hár qanday kontentti aldın-ala kóriw («Peek») ushın bekkem uslap turıwǵa múmkinshilik beredi, sońınnan, qálewi boyınsha, kontentti tolıq kóriniske kirgiziw («Pop») ushın qosımsha basım túsiredi[10].

iPhone 6S tegi Taptic Engine paydalanıwshılar ekrandı qattıraq basqan sayın taktillik (sezimlik) juwap beredi[11].

Batareya

iOS 9 batareyanı únemlewshi eki áhmiyetli jańalanıw menen keledi. Telefon ekranı tómen qaratıp qoyılǵanda, xabarlandırıwlar kelgende ekran janbaydı. Apple sonday-aq Tómen Energiya Jumsaw Rejimin (Low Power Mode) qostı, bul fon xızmetleri hám animaciyalarǵa jumsalatuǵın energiya muǵdarın ózgertedi. Mısalı, Tómen Energiya Jumsaw Rejimi waqtında fonlıq qosımshalardı jańalaw hám push elektron pochta xızmetleri toqtatıladı. Telefon batareyasınıń dárejesi 20% ke jetkende, paydalanıwshılarǵa avtomatlı túrde Tómen Energiya Jumsaw Rejimin isletiw usınıs etiledi, bul ekrannıń joqarǵı qatarındaǵı status panelindegi batareya belgisiniń reńin sarıǵa ózgertedi[12]. Batareya dárejesi 80% ten asqanda, Tómen Energiya Jumsaw Rejimi avtomatlı túrde óshedi[13].

Dizayn

San Francisco, jańa sistema shrifti, iOS tıń sistemalı shrifti sıpatında Helvetica Neue di almastırdı[14][15].

iOS 9 Xabarlandırıw Orayına hár qanday jalǵanǵan Bluetooth qurılmasınıń batareyasınıń xızmet múddetin hám zaryadlaw statusın kórsetetuǵın jańa batareya vidjetin qostı[16][17].

Shift tuymesi belsendi emes bolǵanda, aldınǵı iOS versiyalarındaǵıday barlıq háriplerdiń bas hárip penen kórsetiliwiniń ornına, klaviaturada kishi háripler kórsetiledi[18].

Ornatıw

iOS 9, iOS 8 ge qaraǵanda kishirek jańalanıw bolıp, iOS 8 ushın 4.58 GB orın talap etilse, bul tek 1.3 GB orın talap etedi[19]. Qosımsha, iOS 9 jańalanıwdıń ornatılıwına ruqsat beriw ushın qosımshalardı waqıtsha óshiriw imkaniyatın óz ishine aladı. Jańalanıw ornatılǵannan keyin, qosımshalar App Store dan avtomatlı túrde qayta ornatıladı[20]. iOS 9 sonday-aq «qosımshanı ıqshamlaw» (app thinning) funkciyasına iye, onda pútkil qosımshanıń ornına hárbir jeke qurılmada qosımshalardı isletiw ushın tek zárúr bolǵan aktivler ǵana júklep alınadı, bul potencial túrde orındı únemleydi[21]. Mısalı, jańa «qosımshanı ıqshamlaw» texnologiyası menen, paydalanıwshı jańa iPhone 6S telefonına jańa qosımshanı júklep alǵanda, júklep alınǵan maǵlıwmat tek sol qurılma ushın zárúr bolǵan súwretler hám maǵlıwmatlardı ǵana óz ishine aladı, sonlıqtan qurılmada qollanılmaytuǵın súwretler hám maǵlıwmatlar ushın orın talap etilmeydi.

Kóp wazıypalılıq

Birinshi ret, iOS 9 ónimdarlıqtı arttırıw ushın iPad qa bir qatar funkciyalardı qosadı. Bularǵa OS X El Capitan daǵı tájiriybege uqsas, jetilistirilgen kóp wazıypalılıq ushın Slide Over, Split Screen (Bólingen Ekran) hám Picture in Picture (Súwret ishinde súwret) kiredi. Slide Over paydalanıwshıǵa displeydiń oń shetinen ısırıw arqalı ekinshi qosımshanı tartıp kirgiziwge múmkinshilik beredi. Bul qosımsha ekrannıń 1/3 bólegin iyelep, ekrannıń oń tárepine jaylasadı, al fonda belsendi emes qaldırılǵan tolıq ekranlı qosımsha menen óz-ara baylanıs waqtınsha toqtatıladı. Bul funkciya paydalanıwshılarǵa tez wazıypalardı orınlawǵa, sońınnan qosımshanı qayta jabıwǵa múmkinshilik beredi[22][23].

Eger paydalanıwshı Slide Over aynasınıń janındaǵı uslaǵıshtı bassa yamasa aynanı ekrannıń shep tárepine qaray keńeytse, paydalanıwshı Split Screen (Bólingen Ekran) rejimine ótedi, bul olarǵa eki qosımsha menen bir waqıtta 50/50 proporciyasında qatar islesiwge múmkinshilik beredi. Paydalanıwshılar Slide Over rejiminde de, Split Screen kórinisinde de hárbir qosımshanıń joqarǵı bólegindegi uslaǵıshtı tómen tartıp, dizimnen basqa qosımshanı tańlaw arqalı ámeldegisin almastıra aladı[24].

«Súwret ishinde súwret» (Picture in Picture) rejimi paydalanıwshılarǵa FaceTime qońırawların yamasa qollap-quwatlanatuǵın videolardı kishirek aynaǵa kishireytiwge hám iPad ta basqa wazıypalardı orınlaw waqtında olardı kóriwdi dawam ettiriwge múmkinshilik beredi[25].

Bólingen ekran (Split Screen) kóp wazıypalılıq funkciyası tek iPad Air 2, iPad mini 4, hám iPad Pro ushın qoljetimli, al Slide Over hám «Súwret ishinde súwret» funkciyaları iPad Air, iPad Air 2, iPad mini 2 hám onnan keyingi jańaları, hám iPad Pro ushın qoljetimli[26].

Banner xabarlandırıwları basılıp, basqa qosımshanıń ashılıwına sebep bolǵanda, ekrannıń joqarǵı shep múyeshine paydalanıwshını aldınǵı qosımshaǵa qaytaratuǵın artqa qaytıw tuymesi qosılǵan[27].

iPhone da iOS 9 qosımsha almastırǵıshınıń kórinisin iOS 8 degi qatar kórinisten kartaǵa uqsas kóriniske ózgertti.

Night Shift

Night Shift (Túńgi rejim) – bul iOS 9.3 te usınılǵan displey rejimi. Bul rejim qurılma displeyiniń reńlerin jıllıraq etedi, bul Microsoft Windows hám Apple macOS kompyuterleri ushın belgili baǵdarlama bolǵan F.lux qa uqsaydı[28][29]. Iske qosılǵanda, ol funkciyanı qashan qosıw yamasa óshiriwdi belgilew ushın qurılmanıń saatı hám geografiyalıq ornalasıwın qollanadı. Zárúrlik boyınsha, paydalanıwshı qol menen keste ornata aladı yamasa ulıwma keste ornatpawı da múmkin. Qolaylı kiriw ushın Basqarıw Orayında jańa Night Shift almastırǵıshı bar. Night Shift parametrleri «Parametrler» (Settings) qosımshasında «Displey hám Jaqtılıq» (Display and Brightness) bóliminde jaylasqan, hám funkciyanı isletiw hám keste ornatıwdan tısqarı, paydalanıwshı displeydiń jılılıǵın da sazlay aladı[30].

2016-jıl mart ayında iOS 9.3 te usınılǵanına qaramastan, eki aydan keyin iOS 9.3.2 shıqqanǵa shekem Night Shift hám Tómen Energiya Jumsaw Rejimin bir waqıtta qollanıw múmkin emes edi[31]. Night Shift tek Apple A7 yamasa onnan jańa chiplerde ushırasatuǵın 64 bitlik processordı talap etedi, bul iPhone 4s, iPhone 5, iPhone 5c, iPad 2, iPad 3, iPad 4, birinshi áwlad iPad Mini, hám 5-áwlad iPod Touch sıyaqlı eskirek iOS qurılmalarınıń Night Shift rejimin almaytuǵının ańlatadı.

Ónimdarlıq

iOS 9 Metal API keńeytilgen qollanılıwı sebepli ónimdarlıq hám tezlik jaqsılanıwların óz ishine aladı. Metal iOS 8 de usınılǵan edi hám burın tek oyın baǵdarlamashıları ushın sheklengen edi. iOS 9 da Metal dı qollanıw onıń kópshilik tiykarǵı paydalanıwshı interfeysi elementleri hám grafikasın basqarıwına múmkinshilik beriw ushın keńeytilgen[32].

Belsendilik

Intellekt – iOS 9 dıń tiykarǵı imkaniyatlarınıń biri bolıp, ol jańadan birlestirilgen Siri hám Izlewden (burın Spotlight dep atalǵan), sonday-aq pútkil operaciyalıq sistemadaǵı «proaktivlikten» ibarat. iOS endi kontekstlik informaciyadan (mısalı, waqıt hám orın) kóbirek xabardar bolıp, paydalanıwshıǵa olardıń waqıtı hám kúsh-ǵayratın únemlew ushın aldın-ala kerek bolıwı múmkin nárselerdi proaktiv túrde usınadı. Teriw waqtında, Izlew funkciyası da Siri interfeysinde usınılǵanǵa uqsas, tez juwaplardı bir qaraǵanda kórinetuǵın, vidjetke uqsas formatta kórsetiw ushın jetilistirildi. Izlew ámeldegi hawa rayın, sport esapların, jańalıqlardı hám basqalardı kórsete aladı. Proaktiv usınısları bar Izlew ekranına xabarlandırıwlar aynasın tómen tartıw arqalı, Safari veb-brauzerinde izlew qatarı arqalı, yamasa tiykarǵı ekranda shepke qaray ısırıw arqalı kiriwge boladı[33].

Intellekt sonday-aq qosımshalarǵa da tarqaladı. Mısalı, Mail qosımshasında, eger xabar mazmunında tiyisli maǵlıwmatlar tabılsa, waqıyalar avtomatlı túrde Kalendarǵa qosılıwı múmkin, hám xabardı jazıw waqtında múmkin bolǵan qosımsha alıwshılar usınıs etiledi. Siri sonday-aq tiykarǵı tuymeni basıp turıw arqalı iske qosılǵanda, ekranda ne bar ekenligin biledi[34].

Qáwipsizlik

iOS 9 bir neshe qáwipsizlik jaqsılanıwların usınadı. Ol standart retinde 6 tańbalı parol kodın (aldınǵı 4 cifrlı standarttan eki cifrǵa artıq) usınadı, sonday-aq eki faktorlı autentifikaciyanı qollap-quwatlaydı[35][36]. 6 tańbalı parol kodları álleqayda qáwipsizirek boldı, sebebi 4 tańbalı parol kodları ushın tek 10 000 múmkin bolǵan kombinaciya bolsa, endi 1 million múmkin bolǵan parol kod kombinaciyası payda boldı.

2015-jıl sentyabrdegi iOS 9 dıń dáslepki relizi aldınǵı iOS versiyalarındaǵı qáwipsizlik mashqalasın dúzetti, onda «kemshilik AirDrop paydalanıwshısınıń diapazonındaǵı hár qanday adamǵa maqsetli qurılmaǵa zıyanlı baǵdarlama ornatıwǵa hám jábirleniwshi kiriwshi AirDrop faylın biykar etse de, eksployttiń islewi ushın iOS sazlawların ózgertiwge múmkinshilik beretuǵın edi»[37][38].

Parametrler

iOS 9 daǵı «Parametrler» (Settings) qosımshası parametrler hám opciyalardı tabıwdı ańsatlastıratuǵın jańa izlew qatarın óz ishine aladı[39][40][41]. Paydalanıwshıda sonday-aq xabarlandırıwlardı olardıń qaysı qosımshadan kelgenine qaray toparlaw[42][43], hám «Biykar etiw ushın silkiw» (Shake to Undo) funkciyasın qosıw yamasa óshiriw imkaniyatı bar[44].

Basqa ózgerisler

iPad ta klaviaturada eki barmaq penen súyrew kursordı ádettegi trekpad sıyaqlı erkin jıljıtıp, kursordı jaylastırıwdı hám tekstti belgilewdi ańsatlastıradı[45]. Klaviaturadan trekpadqa ótiw funkciyası iPhone 6S hám 6S Plus telefonlarına da keńeytilgen, onda paydalanıwshılar trekpadtı isletiw ushın klaviaturanı 3D Touch (kúsh penen basıw) arqalı basa aladı[46]. Sonday-aq iPad ta kesiw, kóshiriw, qoyıw, biykar etiw hám qayta orınlaw funkciyaları ushın qısqa qatarlar paneli qosılǵan[47], hám papkalar iPhone daǵı 9 benen salıstırǵanda hár bette 16 qosımshanı 4x4 tártibinde kórsetedi[48], bul bir papkada barlıǵı 240 qosımshaǵa shekem bolıwına múmkinshilik beredi[49].

iOS 9 Wi-Fi Assist funkciyasın usındı – bul (standart boyınsha qosılǵan) múmkinshilik Wi-Fi baylanısı turaqsız bolǵanda telefondı avtomatlı túrde mobil maǵlıwmatlarǵa almastıradı[50][51][52].

Paydalanıwshıǵa ushıw informaciyası usınılǵan hár qanday waqıtta, paydalanıwshı sol ushıw ushın aldın-ala kóriwdi kóriw ushın siltemeni basa aladı[53][54].

Qosımshalardıń ózgeshelikleri

iBooks

iOS 9.3 hám keyingi versiyalarında Safari yamasa iTunes arqalı iBooks qosımshasına saqlanǵan PDF fayllar iCloud penen sinxronlastırılıwı múmkin[55].

iCloud

iOS 9 tiykarǵı ekranda iCloud Drive qosımshasın qosatuǵın parametrge iye. iCloud Drive paydalanıwshıǵa iCloud ta fayllar hám papkalardı saqlawǵa hám kórip shıǵıwǵa múmkinshilik beredi[56][57][58].

Densawlıq

iOS 8 de usınılǵan Health (Densawlıq) qosımshası iPhone da albomlıq (landshaft) rejimge iye boldı. Ol sonday-aq reproduktivlik densawlıq, ultrafiolet nurlanıwı, suwdı qabıl etiw hám háreketsiz jaǵday maǵlıwmatlarınıń túrlerin qollap-quwatlawdı qostı[59].

iOS 9.3 te ol sonday-aq Apple Watch tan uyqı, shınıǵıw hám salmaqtı baqlap baradı[60].

Xabarlar

Xabarlar endi paydalanıwshıǵa tekstti izlewge hám sol tekstti belgilewge (hám aylandırıwǵa) múmkinshilik beredi[61].

Kartalar

Apple Maps Baltimor, Berlin, Chikago, London, Los-Andjeles, Mexiko, Nyu-York, Parij, Filadelfiya, San-Francisko, Toronto, hám Vashington (Kolumbiya Okrugi) ushın, sonday-aq «Qıtaydaǵı 300 den aslam orın» ushın jámiyetlik transport baǵdarların qollap-quwatlawdı qosadı[62].

Maps qosımshası endi jaqsılanǵan orın maǵlıwmatlarına iye, sonıń ishinde paydalanıwshıǵa jaqın jerdegi dúkanlardı, restoranlardı hám ishimlik ishetuǵın orınlardı usınıs etetuǵın «Jaqın átirapta» (Nearby) funkciyası bar. Awqat usınatuǵın orınlar ushın paydalanıwshılar qanday túrdegi awqattı qáleytuǵının anıq kórsete aladı[63][64].

Jańalıqlar

iOS 9 jańa Apple News qosımshasın (Newsstand qosımshasın almastırıwshı) óz ishine aladı, ol hár túrli dereklerden jańalıqlardı Flipboard sıyaqlı uqsas stilde jıynaydı[65]. Qosımsha «tez júklenetuǵın hám maǵlıwmat beriwshi animaciyalarǵa hám tolıq qaplawshı súwretlerge iye mobil formatındaǵı maketke» iye. Qosımsha, News Safari veb-brauzerinen RSS lentaların qollap-quwatlaydı[66]. Shıǵarılǵan waqıtta, News qosımshası tek Amerika Qurama Shtatlarında qoljetimli boldı, biraq ol iOS 9.1 jańalanıwı menen Ullı Britaniya hám Avstraliyaǵa keńeytildi[67].

2016-jıldıń mart ayında Apple News platformasın barlıq jańalıqlar agentliklerine, sonıń ishinde ǵárezsiz blogerlerge de ashtı[68][69].

Eskertpeler

Notes qosımshası iOS 9 da bir qatar jaqsılanıwlar aldı, sonıń ishinde dúziw sızıqlar ushın sızǵısh sıyaqlı hár túrli qurallar menen súwretler salıw imkaniyatı bar. Súwretler de qosılıwı múmkin, al veb-saytlarǵa hám Kartadaǵı orınlarǵa siltemeler esletpelerge qosılǵanda anaǵurlım belgili, vizual kóriniske iye boladı. iPad ta hám iPhone da albom rejiminde, Notes súwret salıw ushın hár túrli reń opciyalarına, sonday-aq óshirgishke iye. Belgilengen, markerlengen, sızıqshalı hám nomerlengen dizimlerdi qosqanda, keńeytilgen formatlaw opciyaları[70][71].

Qosımsha sonday-aq iCloud tı qollap-quwatlaydı hám papkalardı ańsat jaratıwǵa imkaniyat beredi[72].

iOS 9.3 te kirgizilgen qáwipsiz esletpeler funkciyası[73], iOS paydalanıwshısına óz esletpelerin parol yamasa Touch ID menen qorǵawǵa múmkinshilik beredi[74].

Fotosúwretler

iOS 9 daǵı Photos qosımshası fotosúwret kóriwshide jaqsılanǵan slayder sızıǵın, «Ekran kóshirmeleri» hám «Selfiler» albomların hám bir neshe fotosúwretti jekelep óshirmesten ańsat uslap turıw hám tańlaw imkaniyatın óz ishine aldı[75]. Ol sonday-aq paydalanıwshıǵa jańa Jasırıw opciyası arqalı jasırın materialdı jasırıwǵa múmkinshilik beredi[76][77]. Qosımsha sonday-aq paydalanıwshıǵa video oynatılıp atırǵanda úlkeytiw ushın shımshıp úlkeytuwge múmkinshilik beredi.

Safari

iOS 9 shıǵarılıwı menen Safari veb-brauzeri úshinshi tárep kontentin bloklawshı qosımshalarǵa ruqsat beredi[78][79]. Safari sonday-aq paydalanıwshılarǵa Oqıw rejiminiń kórinisin hárip hám fon reńi opciyaları menen sazlawǵa múmkinshilik beredi[80].

iOS 9 shıǵarılǵannan bir neshe kún ótkennen soń, reklamanı bloklawshı programmalıq támiynat App Store da birinshi orınlarǵa shıqtı, Peace qosımshasınıń baǵdarlamashısı Marko Armenttiń aytıwınsha, «veb-reklama hám minez-qulıqtı baqlaw qadaǵalawdan shıǵıp ketti. Olar qabıl etilmeytuǵın dárejede qorqınıshlı, hawlıqtırǵısh, biyzar etetuǵın hám qáwipsiz emes, hám olar qáwipli tezlik penen jamanlasıp baratır»[81][82].

Watch

Apple Watch qosımshası tek Watch dep ózgertildi.

Shıjlan

Passbook qosımshası iOS 9 da Wallet (shıjlan) dep ózgertildi hám dúkannıń sadıqlıq kartaları, sıylıq kartaları, Discover kredit/debet kartaları hám Ullı Britaniyada Apple Pay ushın qollap-quwatlaw sıyaqlı kóplegen jańa ózgerislerdi óz ishine aladı[83]. Wallet qosımshasına sonday-aq qulplanǵan ekrannan da kiriwge boladı[84].

Baǵdarlamashı API ları

iOS 9.3 te «Muzıka API» baǵdarlamashılarǵa qosımshalardı Apple Music aǵımlı xızmetine integraciyalawǵa múmkinshilik beredi[85].

Qabıl etiliwi

iOS 9 kóbinese unamlı pikirler aldı. The Verge xızmetkeri Den Seyfert Proactivity hám Siri daǵı jaqsılanıwlardı maqtap, xabarlandırıwlar ashılatuǵın menyusinde paydalanıwshıǵa kerek bolǵan kópshilik, hátte barlıq informaciyanıń bar ekenligin atap ótti. Ol Google dıń Google Now hám Microsoft tıń Cortana jeke járdemshilerine uqsas xızmetlerdi, geyde nátiyjelerge erisiwdiń «jaqsıraq hám hár túrli usılları» menen usınıs etetuǵının kórsetse de, iOS taǵı jaqsılanıwlar «keleshekte bunnan da kóp imkaniyatlar ushın tiykar jaratadı» dep atap ótti[86]. Engadget xızmetkeri Kris Velasko «kishi, oylastırılǵan» dizayn ózgerislerin unattı, biraq iPad ushın jańa kóp wazıypalılıq funkciyalarına, atap aytqanda Bólingen Ekrandı «ájayıp kishkene funkciya» dep atap, qattı tásirlendi. Degen menen, ol Apple News taǵı jaqsı kórinisli maqalalardıń az sanın sınǵa alıp, «siz ayırım maqalalardıń qalay isleniwinde ayırmashılıqtı bayqaysız – kópshiligi tek ǵana ústinde basılımnıń logotipi bar aq fondaǵı formatlanǵan tekst» dep jazdı hám sonday-aq, Apple Maps ta shıǵarılǵan waqıtta jámiyetlik transport baǵdarların qollap-quwatlaytuǵın orınlardıń sheklengen sanın atap ótti[87]. TechRadar xızmetkeri Mett Svider Siri hám Proactivity dizimleri «bekkem» ekenligin jazdı hám xabarlandırıwlardıń qosımsha boyınsha emes, xronologiyalıq tártipte sortlanıwın unattı[88]. The Guardian xızmetkeri Semyuel Gibbs Notes taǵı súwret salıw hám fotosúwret kirgiziw, Telefon arqalı elektron xatlardaǵı belgisiz nomerlerdi anıqlaw hám naushniklerdi qosqanda Siri diń Music qosımshasın avtomat túrde iske túsiriwi sıyaqlı ornatılǵan qosımshalardaǵı ózgerislerdi joqarı bahaladı. Ol sonday-aq klaviaturadaǵı jańalanıwlardı maqtap, onı «paydalanıw ushın ádewir ańsat» dep atadı[89].

Apple iOS 9 benen iPhone 4s ti ástenletiwi múmkin degen ayıplawlar boyınsha sud isine ushıradı[90][91].[jańalaw kerek]

On September 21, 2015, Apple announced that iOS 9 had been installed on more than 50% of "active" iOS devices, as measured by the App Store. According to Apple, this was "the fastest adoption rate ever for a new operating system"[92][93].

Máseleler

«53-qáte» qurılmanı islemey qaldırıw máselesi

2016-jıldıń fevral ayında xabar tarqatıwshı agentlikler, úshinshi tárep tárepinen ońlanǵan komponentleri (ásirese Touch ID barmaq izin tanıp biliw sensorı) bar belgili bir qurılmada iOS 9-ǵa jańalanǵan paydalanıwshılardıń telefonları paydalanıwǵa jaramsız bolıp qalǵanın xabarladı. «53-qáte» dep atalǵan bul másele[94][95], iFixIt kompaniyasınıń aytıwınsha, tek iPhone 6 hám 6 Plus qurılmalarına tiyisli edi[96]. Apple bılay dep málimledi[97]:

«Biz barmaq izi maǵlıwmatların Touch ID sensorı menen birgelki juplasqan qáwipsiz qorshaw arqalı qorǵaymız. iPhone Apple tárepinen wákil xızmet kórsetiwshi yamasa Apple usaqlap satıw dúkanı tárepinen Touch ID sensorına tásir etetuǵın ózgerisler ushın xızmet kórsetilgende, juplaw qayta tastıyıqlanadı. ... Bul tekseriw qurılma hám Touch ID menen baylanıslı iOS funkciyalarınıń qáwipsiz qalıwın támiyinleydi. Bul birgelki juplasıwsız, zıyankes Touch ID sensorı almastırılıp, qáwipsiz qorshawǵa kiriw múmkinshiligin alıwı múmkin. iOS juplasıwdıń ámelge aspaǵanın anıqlaǵanda, qurılmanıń qáwipsiz qalıwı ushın Apple Pay kirgizilgen Touch ID óshirip qoyıladı.»

Apple máseleni sheshiw ushın fevral ayınıń aqırında iOS 9.2.1 diń jańa versiyasın shıǵardı[98].

Sáneni qayta júklew máselesi

2016-jıl fevral ayında 64 bitlik qurılmalardı jaramsız awhalǵa keltiriwi múmkin bolǵan qáte tabıldı. Sáneni 1970-jıl 1-yanvarǵa ornatıw arqalı payda bolatuǵın bul qáte, batareya tawsılǵansha yamasa waqıt sazlawı 1-yanvardan ótkenshe qurılmanıń qayta júkleniw procesinde turıp qalıwına sebep bolatuǵın edi. Uqsas qáte 32 bitlik qurılmalarǵa da tiyisli, onda batareya 0% zaryadtı kórsetetuǵın edi hám Wi-Fi óshiriledi[99]. 2016-jıl 21-martta shıǵarılǵan iOS 9.3 bul máseleni sheshti.

9.7 dyuymlik iPad Pro qátesi

2016-jıl may ayında Apple iOS 9.3.2 ni shıǵardı. Jańalawdan keyin onıń ayırım 9.7 dyuymlik iPad Pro lardı «iTunes ke jalǵań» xabarı hám iTunes te planshetti qayta tiklew múmkin emesligi tuwralı «Error 56» xabarı menen toqtatıp taslaǵanı haqqında xabarlar payda boldı[100][101].

Apple 2016-jıl iyun ayında versiyanıń qayta shıǵarılıwı máseleni sheshkenshe, 9.7 dyuymlik iPad Pro ushın 9.3.2 jańalanıwın waqıtsha toqtattı[102].

iBooks toqtap qalıwı

2016-jıl iyul ayında iOS 9.3.3 tiń shıǵarılıwınan keyin iBooks dúkanınıń isten shıqqanı haqqında xabarlar payda boldı[103]. Degen menen, Apple avgust ayında waqıttıń sáykes keliwi ekenin hám iBooks qosımshasınıń toqtap qalıwı programmalıq támiynat jańalanıwı emes, al server máselesiniń nátiyjesi ekenin túsindirdi[104].

Shpionlıq programma hújimi

2016-jıl avgust ayında iOS 9.3.5 shıǵarılıwı úsh kritikalıq qáwipsizlik kemshiligin dúzetti. Bul kemshilikler jasırın túrde djeylbreykti (operaciyalıq sistema sheklewlerin alıp taslawdı) isletip, «Pegasus» dep atalatuǵın shpionlıq programmanı zıyanlı túrde ornatıw ushın paydalanılıwı múmkin edi. Pegasus tekst xabarların, elektron pochtalardı uslap alıp oqıwı, qońırawlardı baqlawı, telefonnıń ornalasıwın anıqlawı, mikrofondı aktivlestiriwi hám iMessage, Gmail, Viber, Facebook, WhatsApp, Telegram hám Skype sıyaqlı (biraq olar menen sheklenbegen) qosımshalardan informaciya jıynay aladı[105].

Kemshiliklerdiń tabılıwı 9.3.5 jańalanıwı shıǵarılıwınan 10 kún aldın bolǵan. Arab adam huqıqları qorǵawshısı Axmed Mansur gúmanlı siltemesi bar gúmanlı tekst xabarın aldı hám onı Citizen Lab qa jiberdi. Lookout penen birgelikte alıp barılǵan tergew, eger Mansur siltemeni bassa, onıń telefonı djeylbreyk etilip, oǵan shpionlıq programma ornatılatuǵının anıqladı. Citizen Lab bul hújimdi «nızamlı uslap alıw» ushın Pegasus tı húkimetlerge satatuǵın NSO Group dep atalatuǵın Izrail baqlaw kompaniyası menen baylanıstırdı[106].

Máseleniń qanshelli keń tarqalǵanı haqqında Lookout óz blogında bılay dep túsindirdi: «Biz bul shpionlıq programmanıń kod ishindegi ayırım kórsetkishlerge tiykarlanıp, ádewir waqıt dawamında erkin aylanısta bolǵanına isenemiz» hám kodtıń «iOS 7 ge shekemgi mánisleri bar yadrolıq kartalaw kestesiniń» belgilerin kórsetetuǵının atap ótti[107].

Shpionlıq programma haqqındaǵı jańalıqlar ǵalaba xabar qurallarında áhmiyetli dárejede itibarǵa alındı[108][109][110][111][112], atap aytqanda, onıń burın bolmaǵan «eń quramalı» smartfon hújimi dep atalıwı[113][114] hám iPhone tariyxında birinshi ret aralıqtan djeylbreyk eksploytiniń anıqlanıwı sebepli boldı[115].

«Broadpwn» Wi-Fi kemshiligi

2017-jıl iyul ayında 1 milliard iOS hám Android qurılmalarına tásir etetuǵın kritikalıq Wi-Fi qáwipsizlik kemshiligi haqqında informaciya járiyalandı. «Broadpwn» dep atalǵan bul másele hújimshige jaqın aradaǵı hálsiz qurılmalardı aralıqtan basqarıwǵa hám tásirlengen qurılmalardı «jalǵan kiriw noqatlarına» aylandırıwǵa imkaniyat beredi, bul bolsa infekciyanıń basqa jaqın aralıqtaǵı qurılmalarǵa jáne de tarqalıwına alıp keledi[116]. Apple bul másele boyınsha qáwipsizlik jamawın iOS 10.3.3 jańalanıwınıń bir bólegi sıpatında shıǵardı[117], biraq iOS 9 da islep turǵan eski qurılmalar, sonıń ishinde iPad 2, 3-áwlad iPad, iPhone 4s, birinshi áwlad iPad Mini hám 5-áwlad iPod Touch jańalawsız qaldı, bul iPad 2, 3-áwlad iPad hám birinshi áwlad iPad Mini diń mekteplerdegi qáwipsizligine baylanıslı qáweterlerdi payda etti[118].

iPhone 4s sud isi

2015-jıl 22-dekabrde Apple iPhone 4s ti iOS 9 jańalanıwı menen isten shıǵarǵanı ushın toparlıq shaǵım menen júzlesti, ayırım adamlar hátte iOS 9 olardıń qurılmaların jaramsız awhalǵa keltirgenin ayttı[119][120]. 4s tek 512MB operativ yadqa (RAM) iye edi[121], sonlıqtan ol iOS 9 jańalanıwın kótere almadı. 2022-jılı kelisimge erisildi, soǵan muwapıq, Nyu-York yamasa Nyu-Djerside jasap atırıp, iPhone 4s ke iOS 9 dı júklep alǵan paydalanıwshılar Apple tárepinen tólengen 20 000 000 AQSH dolları muǵdarındaǵı fondtan hárbiri 15 AQSH dollarınan alıwı múmkin boldı[122][123][124].

Aktivlestiriw qátesi menen toqtap qalıw máselesi

Shama menen 2018-jıldıń basında, A9 chipi bar iOS 9 da islep turǵan qurılmaları bar ayırım paydalanıwshılar hár qanday kútpegen waqıtta payda bolatuǵın «Aktivlestiriw qátesi» ekranına ushıraǵanın xabarladı. Bul qáte ekranınan shıǵıwǵa urınıw paydalanıwshını tek sol ekranǵa qaytaratuǵın edi, eger olar óz qurılmasın iTunes tegi eń sońǵı iOS versiyasına qayta tiklemese (bul eger qurılmada kontent bolsa, maǵlıwmat joǵalıwı múmkin ekenin ańlatadı, sebebi qurılmanı qayta tiklew ondaǵı barlıq nárseni óshiredi). Bul qáte házirgi kúnde de A9 qurılmalarında iOS 9 dı isletip atırǵan belgili bir paydalanıwshılar ushın saqlanıp qalmaqta hám onıń sebebi házirshe belgisiz[125]. 2025-jıl may ayına kelip, Apple bul másele boyınsha hesh qanday ashıq málimleme bermedi.

Derekler

  1. ↑ Clover. «Apple Releases iOS 10 With Redesigned Lock Screen, New Messages Features, Third-Party Siri, and More». MacRumors (13-sentyabr 2016-jıl). 28-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-dekabr 2016-jıl.
  2. ↑ Smith. «Apple has replaced 'slide to unlock' with something really dumb» (en-US). BGR (14-iyun 2016-jıl). 17-oktyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-may 2022-jıl.
  3. ↑ Seifert. «Apple announces iOS 9, release later this year». The Verge. Vox Media (8-iyun 2015-jıl). 6-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  4. ↑ Griffin. «iOS 9 beta: users can sign up for beta scheme to get new iPhone operating system in July». The Independent (8-iyun 2015-jıl). 29-iyul 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  5. ↑ Curtis. «iOS 9: what we've learnt from WWDC 2015». The Daily Telegraph (9-iyun 2015-jıl). 4-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  6. ↑ Tetzeli. «Playing The Long Game Inside Tim Cook's Apple». Fast Company. Mansueto Ventures (8-avgust 2016-jıl). 14-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-iyul 2017-jıl.
  7. ↑ Welch. «Apple created the iOS public beta because its Maps app was so bad». The Verge. Vox Media (8-avgust 2016-jıl). 13-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-iyul 2017-jıl.
  8. ↑ Brandom. «iOS 9 will be released on September 16th». The Verge. Vox Media (9-sentyabr 2015-jıl). 25-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-noyabr 2016-jıl.
  9. ↑ German. «iOS 9 to be released Sept. 16». CNET. CBS Interactive (9-sentyabr 2015-jıl). 11-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-noyabr 2016-jıl.
  10. ↑ Gil. «How to Use 3D Touch on iPhone 6s and 6s Plus». MacRumors (30-oktyabr 2015-jıl). 21-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  11. ↑ Arthur. «iPhone 6s and iPhone 6s Plus first look: Hands-on with 3D Touch». International Business Times. IBT Media (9-sentyabr 2015-jıl). 28-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  12. ↑ Cipriani. «How to use low-power mode on iOS 9». CNET. CBS Interactive (16-iyul 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  13. ↑ Smith. «This obvious iOS 9 trick helps your iPhone battery last much longer». BGR. Penske Media Corporation (29-sentyabr 2015-jıl). 13-oktyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-oktyabr 2017-jıl.
  14. ↑ Stinson. «Why Apple Abandoned the World's Most Beloved Typeface». Wired. Condé Nast (9-iyun 2015-jıl). 13-iyun 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  15. ↑ Strange. «All hail Apple's new iOS 9 font, San Francisco». Mashable (17-sentyabr 2015-jıl). 9-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  16. ↑ Kazmucha. «How to add the iOS 9 battery widget to Notification Center». The App Factor (18-sentyabr 2015-jıl). 28-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-dekabr 2016-jıl.
  17. ↑ Tanous. «New in iOS 9: Track iPhone Accessory Battery Life in Notification Center». TekRevue (28-sentyabr 2015-jıl). 28-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-dekabr 2016-jıl.
  18. ↑ Beasley. «Here's how Apple finally fixed the shift key in iOS 9». 9to5Mac (8-iyun 2015-jıl). 23-sentyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  19. ↑ Clover. «iOS 9 Includes New Auto App Delete/Reinstall Feature for OS Updates on Devices With Insufficient Space». MacRumors (23-iyun 2015-jıl). 3-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  20. ↑ Welch. «iOS 9 can temporarily delete apps to make room for software updates». The Verge. Vox Media (23-iyun 2015-jıl). 30-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  21. ↑ Smith. «Apple fixes flaw that prevented iOS 9 app-thinning». TrustedReviews (6-oktyabr 2015-jıl). 25-yanvar 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-fevral 2017-jıl.
  22. ↑ Cipriani. «How to use the iPad's new 'slide-over' feature in iOS 9». CNET. CBS Interactive (28-avgust 2015-jıl). 14-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  23. ↑ Clover. «Inside iOS 9: Split-Screen Multitasking for the iPad». MacRumors (16-sentyabr 2015-jıl). 29-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  24. ↑ Cipriani. «Get to know the iPad's new 'split-view' feature in iOS 9». CNET. CBS Interactive (11-sentyabr 2015-jıl). 22-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  25. ↑ Cipriani. «How to use iOS 9's picture-in-picture feature with YouTube». CNET. CBS Interactive (14-yanvar 2016-jıl). 25-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  26. ↑ Pandey. «Here are the iPads that will support iOS 9's Split View, Slide Over and Picture-in-Picture features». iPhoneHacks.com (15-sentyabr 2015-jıl). 20-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-dekabr 2016-jıl.
  27. ↑ Oliver. «How to use the new back button in iOS 9». AppleInsider (9-avgust 2015-jıl). 6-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-aprel 2017-jıl.
  28. ↑ Clover. «Apple Introduces New 'Night Shift' Feature in iOS 9.3». MacRumors (11-yanvar 2016-jıl). 28-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  29. ↑ «Why Apple's Night Shift in iOS 9.3 will help you get a better night's sleep». AppleInsider (22-mart 2016-jıl). 25-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  30. ↑ Clover. «How to Use Night Shift Mode in iOS 9.3». MacRumors (14-yanvar 2016-jıl). 20-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  31. ↑ Clover. «Apple Releases iOS 9.3.2 With Support for Simultaneous Night Shift/Low Power Mode Usage». MacRumors (16-may 2016-jıl). 17-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  32. ↑ McClelland. «9 reasons why iOS 9 will make your old iPhone feel like new». International Business Times. IBT Media (10-sentyabr 2015-jıl). 20-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  33. ↑ Cunningham. «iOS 9, thoroughly reviewed». Ars Technica. Condé Nast (16-sentyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  34. ↑ Goldman. «9 things you'll love about iOS 9». CNN (9-iyun 2015-jıl). 4-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  35. ↑ Whittaker. «Apple just relieved a big security headache for work iPhones». ZDNet. CBS Interactive (10-sentyabr 2015-jıl). 4-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  36. ↑ Munson. «iOS 9 enhances two factor authentication, introduces 6-digit passcodes». Naked Security (10-iyun 2015-jıl). 10-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  37. ↑ Fox-Brewster. «One Great Reason To Update To iOS 9 – A Nasty Silent AirDrop Attack Is In Town». Forbes (16-sentyabr 2015-jıl). 15-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  38. ↑ Osborne. «Apple iOS 9 fixes serious AirDrop vulnerability». CNET. CBS Interactive (17-sentyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  39. ↑ Ochs. «Settings in iOS 9: Every notable change you need to know». Macworld. International Data Group (21-sentyabr 2015-jıl). 27-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  40. ↑ Obaizamomwan. «How to search Settings on iPhone or iPad in iOS 9». iPhoneHacks.com (7-oktyabr 2015-jıl). 6-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  41. ↑ «The best iOS 9 features you don't know about yet». The Verge. Vox Media (18-sentyabr 2015-jıl). 9-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  42. ↑ Kelly. «Apple iOS 9 Has 25 Great Secret Features». Forbes (19-sentyabr 2015-jıl). 15-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-aprel 2017-jıl.
  43. ↑ Edwards. «iOS 9 tips: Free Notification Center alerts from app groupings». AppleInsider (22-sentyabr 2015-jıl). 15-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-aprel 2017-jıl.
  44. ↑ Ghani. «The 45 Hidden iOS 9 Features Apple Didn't Tell You About». Redmond Pie (16-iyun 2015-jıl). 15-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-aprel 2017-jıl.
  45. ↑ Macro. «Complete guide to iOS 9 Multitasking on the iPad». Macworld. International Data Group (14-sentyabr 2015-jıl). 6-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  46. ↑ «How to use iOS 9's keyboard as a trackpad with 3D Touch on iPhone 6s». AppleInsider (11-oktyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  47. ↑ Filipowicz. «How to use the keyboard shortcut bar on iPad». iMore (28-mart 2016-jıl). 7-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  48. ↑ Hughes. «Inside iOS 9: iPad home screen folders now display 16 apps per page». AppleInsider (8-iyul 2015-jıl). 20-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-mart 2017-jıl.
  49. ↑ Miller. «iOS 9 lets you store 105 more apps per folder on the iPad». 9to5Mac (8-iyul 2015-jıl). 15-oktyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-oktyabr 2017-jıl.
  50. ↑ Baldwin. «iOS 9's WiFi Assist is killing your data plan». Engadget. AOL (28-sentyabr 2015-jıl). 5-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  51. ↑ Smith. «There's a great new iOS 9 feature you might have to turn off right now». BGR. Penske Media Corporation (28-sentyabr 2015-jıl). 26-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  52. ↑ Hern. «Ignore the haters: Wi-Fi Assist is the best new feature in iOS 9». The Guardian (30-sentyabr 2015-jıl). 13-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2017-jıl.
  53. ↑ Bell. «12 hidden features in iOS 9». Mashable (17-sentyabr 2015-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  54. ↑ «Apple brings native flight tracking support to iOS 9 and OS X El Capitan». AppleInsider (12-avgust 2015-jıl). 29-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-iyun 2017-jıl.
  55. ↑ Gurman. «iOS 9.3 Gallery & Feature List: Night Shift, New 3D Touch features, updated Health app, Notes Touch ID, more». 9to5Mac (11-yanvar 2016-jıl). 28-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  56. ↑ Broussard. «Dedicated iCloud Drive App Included Within Settings of iOS 9». MacRumors (8-iyun 2015-jıl). 26-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-dekabr 2016-jıl.
  57. ↑ Byford. «iOS 9 has a hidden iCloud Drive app». The Verge. Vox Media (9-iyun 2015-jıl). 29-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-dekabr 2016-jıl.
  58. ↑ Beasley. «iCloud Drive gets its own app on iOS 9, but it's hidden by default». 9to5Mac (8-iyun 2015-jıl). 29-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-dekabr 2016-jıl.
  59. ↑ Hughes. «Apple expands HealthKit in iOS 9 to track sexual activity, ovulation, UV exposure, water intake». AppleInsider (9-iyun 2015-jıl). 9-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-fevral 2017-jıl.
  60. ↑ Gibbs. «iOS 9.3 now available with Night Shift mode to help you sleep». The Guardian (21-mart 2016-jıl). 18-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-fevral 2017-jıl.
  61. ↑ Epstein. «10 more hidden features in iOS 9». Fox News. Fox Entertainment Group (17-sentyabr 2015-jıl). 27-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  62. ↑ Tabini. «Apple Maps in iOS 9 adds public transit, local business search». Macworld. International Data Group (8-iyun 2015-jıl). 17-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  63. ↑ McGarry. «Hands-on with Maps in iOS 9: Introducing public transit and more accurate data». Macworld. International Data Group (16-sentyabr 2015-jıl). 10-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  64. ↑ Rossignol. «Inside iOS 9: Apple Maps Gains Transit Mode and Nearby Search». MacRumors (16-sentyabr 2015-jıl). 22-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  65. ↑ Cipriani. «Get started with iOS 9's News app». CNET. CBS Interactive (11-sentyabr 2015-jıl). 12-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  66. ↑ Clover. «iOS 9 Beta 3 Tidbits: 4x4 Folders on iPad, Screenshot and Selfie Folders, News App, and More». MacRumors (8-iyul 2015-jıl). 22-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  67. ↑ Clover. «Apple Releases iOS 9.1 With New Emoji, Live Photos Improvements». MacRumors (21-oktyabr 2015-jıl). 12-sentyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  68. ↑ Shu. «Apple opens its iOS News app to all publishers». TechCrunch. AOL (16-mart 2016-jıl). 11-sentyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  69. ↑ Fox. «Apple just opened its News app in a big way». Vanity Fair. Condé Nast (15-mart 2016-jıl). 18-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  70. ↑ Hughes. «Inside iOS 9: Apple's Notes app is greatly enhanced with drawings, lists, pictures, links & more». AppleInsider (12-iyun 2015-jıl). 16-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  71. ↑ McGarry. «Meet the new Notes, iOS 9's feature-packed Evernote rival». Macworld. International Data Group (16-sentyabr 2015-jıl). 29-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  72. ↑ Ralph. «Apple iOS 9 review». CNET. CBS Interactive (16-sentyabr 2015-jıl). 22-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-aprel 2017-jıl.
  73. ↑ Clover. «Apple Releases iOS 9.3 With Night Shift, New Quick Actions, App Improvements, '1970' Bug Fix and More». MacRumors (21-mart 2016-jıl). 27-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  74. ↑ Cipriani. «How to secure the Notes app on iOS 9.3». CNET. CBS Interactive (21-mart 2016-jıl). 20-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-dekabr 2016-jıl.
  75. ↑ Griffin. «iOS 9 to have special photo albums for screenshots and selfies». The Independent (9-iyul 2015-jıl). 16-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  76. ↑ Nield. «23 Things You Can Do in iOS 9 That You Couldn't Do in iOS 8». Gizmodo (17-sentyabr 2015-jıl). 4-fevral 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  77. ↑ Padhiyar. «How to Hide Multiple Photos/Videos on iPhone or iPad in iOS 9». iGeeksBlog. 27-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2017-jıl.
  78. ↑ Fleishman. «Hands-on with content blocking Safari extensions in iOS 9». Macworld. International Data Group (17-sentyabr 2015-jıl). 22-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  79. ↑ Raymundo. «How to enable Safari ad-blockers in iOS 9». Macworld. International Data Group (28-sentyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  80. ↑ Cipriani. «Customize the appearance of Safari's Reader mode on iOS 9». CNET. CBS Interactive (3-sentyabr 2015-jıl). 15-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-aprel 2017-jıl.
  81. ↑ Whitney. «Ad blockers top Apple charts as iOS 9 debuts». CNET. CBS Interactive (17-sentyabr 2015-jıl). 6-sentyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  82. ↑ Miller. «Ad blockers help some and hurt others: Top Apple iOS app pulled for being too blunt». ZDNet. CBS Interactive (19-sentyabr 2015-jıl). 7-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  83. ↑ Bookwalter. «iOS 9 Wallet: Using the shortcut, loyalty cards and more». TechRadar. Future plc (24-sentyabr 2015-jıl). 27-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  84. ↑ Cipriani. «How to access your Wallet from the lock screen on iOS 9». CNET. CBS Interactive (20-iyul 2015-jıl). 16-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  85. ↑ Clover. «Apple Promotes New Apple Music API Introduced in iOS 9.3». MacRumors (28-aprel 2016-jıl). 21-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-iyun 2017-jıl.
  86. ↑ Seifert. «Apple iOS 9 review». The Verge. Vox Media (16-sentyabr 2015-jıl). 10-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  87. ↑ Velazco. «iOS 9 review: Making the basics work even better». Engadget. AOL (22-sentyabr 2015-jıl). 27-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  88. ↑ Swider. «iOS 9 review». TechRadar. Future plc (19-sentyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  89. ↑ Gibbs. «iOS 9 review: an upgrade to jump for, or skip?». The Guardian (15-sentyabr 2015-jıl). 24-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  90. ↑ Wong. «Apple faces $5 million lawsuit over allegedly slowing the iPhone 4S with iOS 9». Mashable (31-dekabr 2015-jıl). 21-iyun 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  91. ↑ Campbell. «Lawsuit seeks more than $5M from Apple for slowing older iPhones with iOS 9 upgrade». AppleInsider (29-dekabr 2015-jıl). 13-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  92. ↑ Cunningham. «Apple: iOS 9 on more than half of all devices, fastest adoption rate ever». Ars Technica. Condé Nast (21-sentyabr 2015-jıl). 7-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  93. ↑ Whitney. «Apple: Latest iPhone, iPad software surpasses 50 percent adoption». CNET. CBS Interactive (21-sentyabr 2015-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  94. ↑ McGregor. «iPhone 6 Killing 'Error 53' Highlights Big iOS 9 Problem». Forbes (5-fevral 2016-jıl). 22-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  95. ↑ Brignall. «'Error 53' fury mounts as Apple software update threatens to kill your iPhone 6». The Guardian (5-fevral 2016-jıl). 22-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  96. ↑ Wiens. «What's Up With Error 53?». iFixIt (5-fevral 2016-jıl). 22-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  97. ↑ Velazco. «Apple says the iPhone-breaking Error 53 is a security measure». Engadget. AOL (5-fevral 2016-jıl). 22-oktyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  98. ↑ Panzarino. «Apple Apologizes And Updates iOS To Restore iPhones Disabled By Error 53». TechCrunch. AOL (28-fevral 2016-jıl). 23-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  99. ↑ Gibbs. «Setting the date to 1 January 1970 will brick your iPhone, iPad or iPod touch». The Guardian (12-fevral 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  100. ↑ Clover. «iOS 9.3.2 Bricking Some 9.7-inch iPad Pro Devices With 'Error 56' Message [Updated»]. MacRumors (16-may 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  101. ↑ Cunningham. «After bricking saga, Apple re-posts iOS 9.3.2 update for 9.7-inch iPad Pro [Updated»]. Ars Technica. Condé Nast (2-iyun 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  102. ↑ Clover. «Apple Releases Updated Version of iOS 9.3.2 for 9.7-Inch iPad Pro». MacRumors (2-iyun 2016-jıl). 20-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-dekabr 2016-jıl.
  103. ↑ Kelly. «Apple iOS 9.3.3 Has A Nasty Surprise». Forbes (22-iyul 2016-jıl). 22-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  104. ↑ Kelly. «Apple Confirms Problem Around iOS 9.3.3». Forbes (1-avgust 2016-jıl). 7-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  105. ↑ Fox-Brewster. «Everything We Know About NSO Group: The Professional Spies Who Hacked iPhones With A Single Text». Forbes (25-avgust 2016-jıl). 10-yanvar 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  106. ↑ Franceschi-Bicchierai. «Government Hackers Caught Using Unprecedented iPhone Spy Tool» (en-US). Vice (25-avgust 2016-jıl). 3-sentyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-iyun 2019-jıl.
  107. ↑ «Sophisticated, persistent mobile attack against high-value targets on iOS». Lookout (25-avgust 2016-jıl). 17-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  108. ↑ Perlroth. «IPhone Users Urged to Update Software After Security Flaws Are Found». The New York Times (25-avgust 2016-jıl). 20-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  109. ↑ Szoldra. «Inside 'Pegasus,' the impossible-to-detect software that hacks your iPhone». Business Insider. Axel Springer SE (26-avgust 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  110. ↑ Roettgers. «This App Can Tell if an iPhone Was Hacked With Latest Pegasus Spy Malware». Variety. Penske Media Corporation (26-avgust 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  111. ↑ Newman. «A Hacking Group Is Selling iPhone Spyware to Governments». Wired. Condé Nast (25-avgust 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  112. ↑ Swartz. «Apple issues security update to prevent iPhone spyware». USA Today. Gannett Company (26-avgust 2016-jıl). 30-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  113. ↑ Tamblyn. «What Is The "Pegasus" iPhone Spyware And Why Was It So Dangerous?». The Huffington Post. AOL (26-avgust 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  114. ↑ Khan. «Meet Pegasus, the most-sophisticated spyware that hacks iPhones: How serious was it?». International Business Times. IBT Media (27-avgust 2016-jıl). 21-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  115. ↑ Brandom. «A serious attack on the iPhone was just seen in use for the first time». The Verge. Vox Media (25-avgust 2016-jıl). 16-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-dekabr 2016-jıl.
  116. ↑ Greenberg. «How a bug in an obscure chip exposed a billion smartphones to hackers». Wired. Condé Nast (27-iyul 2017-jıl). 18-sentyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-oktyabr 2017-jıl.
  117. ↑ Fingas. «Apple's iOS 10.3.3 update protects against 'Broadpwn' Wi-Fi exploit». AppleInsider (20-iyul 2017-jıl). 13-oktyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-oktyabr 2017-jıl.
  118. ↑ Walters. «Thousands of iPad 2 tablets in schools just became ticking timebombs». Sirius Information Services [New Zealand] (1-avgust 2017-jıl). 19-yanvar 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  119. ↑ «Apple Facing Lawsuit For Allegedly Forcing People To Buy Newer Models By Slowing Down iPhone 4s with iOS 9». TechTimes. 8-noyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-aprel 2020-jıl.
  120. ↑ «$5 million lawsuit asks: Did iOS 9 cripple iPhone 4s devices?». Cult Of Mac (30-dekabr 2015-jıl). 8-noyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-aprel 2020-jıl.
  121. ↑ «Apple iPhone 4S». GSMArena (14-aprel 2020-jıl). 29-mart 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-aprel 2020-jıl.
  122. ↑ Michael Simon. «If you downloaded iOS 9 on an iPhone 4s, you may be entitled to a refund check». Macworld (5-may 2022-jıl). Qaraldı: 16-dekabr 2023-jıl.
  123. ↑ Lonnie Brown. «Gadget Daddy: Apple offers $20M in 7-year-old iPhone 4S lawsuit. But is the end really near?». The Ledger (3-iyun 2022-jıl). Qaraldı: 16-dekabr 2023-jıl.
  124. ↑ «Memorandum and Order, Lerman et al. v. Apple Inc., 15-CV-7381 (LB)». United States District Court, Eastern District of New York (4-oktyabr 2022-jıl). Qaraldı: 16-dekabr 2023-jıl.
  125. ↑ «Older iPhones Bricked For Being Too Outdated - Locking Users From Their Data». YouTube. 10-yanvar 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-yanvar 2023-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=IOS_9&oldid=149548» saytınan alınǵan